Zanim wybierzemy się w egzotyczną podróż.
"Ostatnie lata to okres prawdziwego boomu na podróże zagraniczne. Coraz częściej za cel wakacyjnych wojaży obieramy kraje afrykańskie, azjatyckie, czy Ameryki Południowej. Fascynuje nas nieznana przyroda, obce kultury, języki, niezwykłe doznania kulinarne. Egzotyczna wycieczka to poważna sprawa, to także duży koszt i z pewnością nie każdy może sobie na nią pozwolić. Jeżeli już decydujemy się na tak niecodzienną wyprawę, powinniśmy zadbać o bezpieczeństwo własne i najbliższych. Pobyt w krajach egzotycznych wiąże się z zagrożeniami zdrowotnymi. Są one różne, w zależności od rejonu.
Sprawdzonym sposobem pozwalającym ustrzec się wielu problemów są szczepienia ochronne. By uniknąć przykrych niespodzianek przy przekraczaniu granicy trzeba dowiedzieć się, czy w kraju docelowym wymagany jest Międzynarodowy Certyfikat Szczepień. Dobór szczepień zależy od miejsca, czasu trwania, celu podróży i wieku pacjenta. W zależności od rejonu, w który się udajemy, mogą być one nieco inne. Niezbędne informacje można uzyskać w poradniach chorób tropikalnych (są w większych szpitalach zakaźnych), w stacjach sanitarno-epidemiologicznych, a także z przewodników turystycznych. Nierzadko pomocnych informacji będzie w stanie udzielić nasz lekarz rodzinny. Planując egzotyczną podróż musimy o niezbędnych szczepieniach pomyśleć z wyprzedzeniem – do wytworzenia się niezbędnego poziomu przeciwciał i uzyskania odporności potrzeba czasu i szczepienia wg określonych schematów.
Szczepienia dzielimy na obowiązkowe i zalecane. W świetle międzynarodowych przepisów do obowiązkowych zalicza się szczepionkę przeciw żółtej febrze. Ta niebezpieczna dla życia wirusowa gorączka krwotoczna w przypadku zachorowania może się wiązać nawet z 50% śmiertelnością. WHO co roku aktualizuje zalecenia odnośnie szczepień - generalnie szczepionka ta wymagana jest w międzyzwrotnikowych krajach Afryki i Ameryki Południowej. Ponadto przepisy mogą wymgać okazania ważnych szczepień w przypadku przemieszczania się pomiędzy określonymi krajami - np. Polak nie musi być szczepiony jadąc do Brazylii z Polski, ale musi okazać ważne szczepienie jeśli wcześniej odwiedził kraje endemiczne, np. Boliwię. Szczepienia zalecane to przykładowo: przeciw durowi brzusznemu, polio, wzwA i in.
Szczepionka przeciw żółtej gorączce powinna być podana 10 dni przed wyjazdem do strefy występowania zachorowań, a fakt ten winien być odnotowany (w popularnej „żółtej książeczce”). Jedna dawka szczepionki daje odporność na 10 lat, potem wymagane jest doszczepienie w razie wyjazdu (przy czym nie ma już konieczności odczekiwania 10 dni). Szczepionki przeciw żółtej gorączce nie wolno podawać w przypadku ostrych chorób gorączkowych, upośledzenia odporności (np. osoby leczone immunosupresyjnie, zakażone wirusem HIV), w ciąży (zawiera atenuowanego, ale zdolnego do replikacji wirusa) a także w przypadku uczulenia na białko jaja kurzego. Można ją stosować u dzieci od 9 m.ż. (w uzasadnionych przypadkach od 6-ego m.ż.). Zdania na temat możliwości uodparniania tą szczepionką kobiet karmiących piersią są podzielone. W przypadku stałych przeciwwskazań dana osoba może otrzymać świadectwo zwalniające ją ze szczepienia. W takim przypadku należy się poważnie zastanowić nad sensem podróży. Jeśli mimo wszystko jesteśmy zdeterminowani, tym większego znaczenia nabiera skuteczna ochrona przed owadami.
Jeśli celem naszej podróży są rejony okołorównikowej Afryki i Azji (Indie, Pakistan, Bangladesz), a także Arabia Saudyjska - wskazane jest zaszczepienie się przeciwko meningokokowemu zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Choroba ta szerzy się drogą kropelkową i pobyt w dużych skupiskach ludzkich (pielgrzymki do miejsc kultu itp.) zwiększa ryzyko zachorowania.
Szanse na udany pobyt i powrót w dobrym zdrowiu znakomicie zwiększa przestrzeganie kilku podstawowych zasad higieny tropikalnej.
1. Dopasujmy ubiór do klimatu i zagrożeń środowiskowych
To bardzo ważne. Przykładowo - chodzenie po plaży boso może wiązać się z narażeniem na kontakt z larwą skórną wędrującą. Tzw. zespół larwy wędrującej skórnej występuje głównie w krajach tropikalnych i subtropikalnych - w południowych stanach USA (Floryda i wybrzeże Zatoki Meksykańskiej), we wschodniej, zachodniej i południowej Afryce oraz w południowo-wschodniej Azji. Zwykle przyczyną choroby jest tzw. tęgoryjec brazylijski – nicień, którego larwy bytują w zanieczyszczonej zwierzęcymi odchodami, wilgotnej ziemi. Larwy mają zdolność czynnego wnikania przez nieuszkodzony naskórek, stąd właściwe zabezpieczenie stóp jest w rejonach endemicznych niezbędne.
Odpowiedni ubiór oraz stosowanie środków przeciw owadom są w wielu regionach koniecznością, gdyż często to właśnie owady stanowią największe zagrożenie. W krajach afrykańskich dużym zagrożeniem jest przenoszona przez komary malaria. Niestety nie istnieje szczepionka przeciwko tej groźnej chorobie. Malaria może stanowić poważne zagrożenie zdrowia i życia. W niektórych rejonach i w określonych sytuacjach wskazana może być chemioprofilaktyka, polegająca na przyjmowaniu określonych leków w czasie pobytu. Informacji na ten temat można zasięgnąć w poradniach medycyny tropikalnej. Zalecane postępowanie różni się w zależności od regionu, do którego się wybieramy, gdyż zarodźce malarii różnią się pod względem lekooporności.
2. Rozsądnie z egzotyczną kuchnią
Oczywiście poznawanie innych kultur kulinarnych jest bardzo ważne, jednak nie warto spożywać potraw z niepewnego źródła, gdy nie mamy pewności, że są one świeże, produkty były właściwie przechowywane a osoba przyrządzająca jest zdrowa... W niektórych rejonach trzeba zaopatrzyć się w butelkowaną wodę firmowo kapslowaną, gdyż tylko wtedy mamy (względną) pewność, że woda jest bezpieczna. Oczywiście skutecznym sposobem uzdatniania wody jest jej gotowanie. Nie pokładajmy natomiast zbytniego zaufania w tabletkach do uzdatniania wody. Zawierają one związki chloru, które niekoniecznie podziałają na wszelkie chorobotwórcze bakterie, a już na pewno nie zabezpieczą nas przed cystami pasożytów. Ostrożność z wodą (zwł. w krajach afrykańskich) dotyczy nawet tak prozaicznych czynności, jak mycie zębów. Warto używać wody przegotowanej!
Dolegliwości żołądkowo-jelitowe są bardzo częste i zwykle nie stanowią dużego zagrożenia – tzw. choroba podróżnych wiąże się z kontaktem z obcą florą bakteryjną i doświadczamy jej bardzo często. Jednak bardziej nasilone dolegliwości, z towarzyszącą wysoką gorączką, fatalnym samopoczuciem czy pojawieniem się krwi w stolcu zdecydowanie wymagają pomocy lekarskiej. Aby spokojnie i bez nieprzyjemnych rewelacji spędzić wymarzony urlop unikajmy dań zawierających surowe składniki - dania na gorąco są znacznie bezpieczniejsze; unikajmy także dań kupowanych na straganach, przygotowywanych w złych warunkach sanitarnych. Owoce prosto z drzewa w zasadzie powinny być bezpieczne, jednak nie mogą być uszkodzone.
3. Uwaga na słońce
Odpowiednia ochrona skóry jest koniecznością, stąd warto zaopatrzyć się w kosmetyki z silnym filtrem UV.
Planując egzotyczną podróż zadbajmy najpierw o własne bezpieczeństwo i dokładnie zapoznajmy się z zagrożeniami zdrowotnymi na obszarze, którymi zamierzamy odwiedzić. Wiarygodne informacje zawsze uzyskamy w poradniach chorób tropikalnych. Warto udać się na wizytę przed planowaną podróżą, a także po powrocie do kraju, jeśli w trakcie pobytu mieliśmy problemy zdrowotne (biegunka, gorączka itp.). Choroby tropikalne bywają podstępne i mogą być naprawdę groźne. W kolejnych artykułach przybliżymy Państwu kilka z nich.
Pamiętajmy – bezpieczny turysta to turysta świadomy!
Autor: lek. Mirosław Kiedrowski
Redaktor Naczelny Openmedica
Opublikowany: 2008-06-29"
Wypada życzyć udanych urlopów.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz